Stop met troosten, geef de ruimte. We zitten lang niet altijd te wachten op troost

Door Rikko Voorberg – Iniattiefnemer. ‘Kun je niet iets maken voor rouw?’ vroeg ze me, terwijl we in een mobiele bakkerij in een straat in Amsterdam-West broodjes aan het bakken waren met de buren. De bakkerij was onderdeel van een buurtinitiatief in de Week van de Eenzaamheid. De jonge vrouw die het vroeg, is in rouw, net als haar man. Een jaar geleden moesten ze hun kindje begraven, ze had twee dagen geleefd. ‘Als haar naam genoemd wordt, ben ik gelukkig. Als ik iemand hoor zeggen: jij bent toch ‘de-moeder-van’, dan breekt er licht door in mijn leven.’ 

Ze miste een plek en een taal voor haar rouw. ‘En dat geldt niet alleen voor mij’, zei ze, ‘ik kom er in deze tijd achter dat er zovelen zijn die namen ronddragen van hen die er niet meer zijn, maar er wel zouden moeten zijn.’ Ze vertelt over de goedbedoelde, maar pijnlijke woorden van mensen; dat mensen haar zeggen dat haar dochtertje het nu vast veel beter heeft. Alsof het egoïstisch is om haar hier te willen hebben. 

Heeft ze het daar beter dan bij ons? Auw. Of dat God er vast een plan mee heeft, dat Hij alle dingen zal laten meewerken ten goede. Of ook: ‘Je bent zo sterk.’ En: ‘Nu mag je het een plekje geven.’ Brrr. 

Artikel gaat verder onder de advertentie

Bij dezen een oproepje aan iedereen om vijftien keer op de tong te bijten, alvorens deze gemeenplaatsen aan het adres van een rouwende te uiten. Waarom? Er zijn allerlei theologische redenen voor aan te dragen, maar deze jonge vrouw gaf me een onverwachte reden: we zitten lang niet altijd te wachten op troost. Wees beschikbaar, laat je raken. 

Vraag of ze meer zouden willen vertellen over degene om wie ze rouwen. Geef plek aan de rouw, maar zoek niet meteen manieren om te troosten. Daar is vast een tijd en een plaats voor, maar voorzichtig. Ruimte geven is vaak genoeg.

In kerken ontstaat meer ruimte voor rouw. Allerzielen of Eeuwigheidszondag is zo’n tijd en plaats. Zou de decembermaand een periode kunnen zijn waarbij het niet alleen gaat over kinderen die geboren worden, maar ook over hen die gestorven zijn. Advent is de viering van de komst van de Messias, maar we weten allang dat de wereld hem ook weer zal verliezen – of erger nog: executeren. De dankbare Maria heeft al voor de geboorte te horen gekregen dat door haar ziel een zwaard zal gaan.

Met de vraag van deze jonge vrouw op zak ben ik op zoek gegaan en ik vond buurtwerkers, winkeliers, zzp’ers en anderen; allemaal geraakt door die eenvoudige vraag. Er is kans dat het hier in de stad met Kerst gaat over rouwen. En een beetje over vieren. Over degene die je mist en dat waar je dankbaar voor bent. Een verdiepte decembermaand. Maakt u ook plaats voor de rouw? Danken én rouwen, alleen het gesprek erover brengt al verbinding – en verbinding is een kostbaar goed in deze tijd.